Jan Paweł II

ZESPÓŁ EDUKACYJNY
Publiczna Szkoła Podstawowa
im. Jana Pawła II

Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy (artykulatorów)

Ćwiczenia języka:

  • - wysuwanie szerokiego języka na zewnątrz jamy ustnej,
  • - klaskanie językiem, naśladowanie głosu konia,
  • - dotykanie językiem górnych zębów po stronie wewnętrznej, podczas szerokiego otwierania jamy ustnej – zabawa liczenia zębów,
  • - naśladowanie mycia zębów,
  • - cofanie języka w głąb jamy ustnej zaczynając od górnych zębów,
  • - naśladowanie mlaskania,
  • - mycie językiem podniebienia,
  • - oblizywanie górnej wargi później dolnej,
  • - wypychanie językiem policzków,
  • - śpiewanie znanych melodii na sylabach: la, lo, le, lu, ly.

Ćwiczenia warg:

  • - cmokanie ustami,
  • - wysuwanie zaokrąglonych warg do przodu (ryjek świnki),
  • - wydawanie odgłosów:
    • Krowy – mu, mu,
    • Kukułki – kuku, kuku,
    • Sowy – hu, hu, hu,
    • Psa – hau, hau,
    • Rybki – plum, plum,
    • Pukania – puk, puk, puk,
    • Uderzenia – buch, buch.
  • - wysuwanie warg do przodu, a następnie naprzemienne ich otwieranie i zamykanie - naśladowanie pyszczka rybki,
  • - nakładanie dolnej wargi na górna i odwrotnie,
  • - wymawianie samogłosek i-u, a następnie a, e, i, e, u,o, y,
  • -dolną wargą zasłonić dolne zęby i odwrotnie górną wargą zasłonić górne zęby,
  • -dmuchanie przez złączone wargi, lekko wysunięte do przodu.
  • - układanie warg w kształcie ryjka, a następnie ich rozsuwanie do uśmiechu.

Ćwiczenia podniebienia miękkiego:

  • - ziewanie (podnoszenie i opadanie podniebienia),
  • - kaszel z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej, "Chory Miś",
  • - chrapanie na wdechu i wydechu,
  • - wymawianie sylab: ak, ka, ku, aka, oko, uku,
  • - oddychanie: wdech przez nos, wydech przez usta,
  • - głęboko wdychamy powietrze nosem, wydychamy ustami (usta cały czas otwarte),
  • - wdychamy powietrze ustami i wydychamy ustami, nos zatykamy,
  • - buzia otwarta, czubek języka na dole – energicznie wymawiamy "k", "u-k", "ch", "uch",
  • - buzia otwarta – naśladujemy gęganie gąski (pracuje tył języka i podniebienie),
  • - chrząkanie,
  • - naśladowanie płukania gardła,
  • - buzia otwarta, język na dole – chuchamy,
  • - wciągamy powietrze przez rurkę, przenosimy watkę lub kawałek styropianu na inne miejsce.

Ćwiczenia oddechowe:

  • - wdech przez nos, (powoli, zapamiętujemy zapach kwiatka) wydech ustami,
  • - wykonanie wdechu i zdmuchiwanie świeczki (powoli, szybko) na wydechu,
  • - wykonywanie wydechu wymawiając "s" z jednakową głośnością, (wypuszczanie Powietrza z balonika),
  • - wykonanie wydechu wymawiając "s" raz ciszej, raz głośniej
  • - wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę,
  • - zdmuchiwanie płomyka świecy przy zwiększanej stopniowo odległości,
  • - dmuchanie na kłębuszki waty, papierowe kulki, piłeczki, zawieszone na stelażu waciki, gąbki, zabawki, wiatraczek, chorągiewkę,
  • - nadmuchiwanie balonów jednym wydechem,
  • - huśtanie ulubionej zabawki. Dziecko leży na plecach, na brzuchu ma położoną zabawkę, wdech – unoszenie zabawki do góry, wydech opuszczanie zabawki,
  • - chłodzimy gorącą zupę,
  • - zdmuchiwanie mlecza,
  • - odtajanie zamarzniętej szyby,
  • - dmuchanie na waciki (zawody – kto dalej dmuchnie),
  • - piłeczki pingpongowe- kto dmuchnie piłeczkę do bramki,
  • - śmiech:
    • staruszki - he, he, he
    • kobiety - ha, ha, ha
    • mężczyźni - ho, ho, ho
    • dziewczynki - hi, hi, hi.

Ćwiczenia żuchwy:

  • - zamykanie i otwieranie domku – szerokie otwieranie buzi, jak przy wymawianiu głoski "a",zamykanie buzi;
  • - "grzebień" – wysuwanie żuchwy, zakładanie dolnych zębów na górną wargę i przesuwanie nimi po niej; zakładanie górnych zębów na dolną wargę i brodę (na zmianę) i poruszanie po nich;
  • - "krowa" – naśladowanie przeżuwania trawy przez krowę;
  • - guma do żucia – żucie gumy lub naśladowanie tej czynności.

Ćwiczenia słuchowe

Ćwiczenia wrażliwości, pamięci słuchowej, analizy i syntezy słuchowej, słuchu fonetycznego i fonemowego

  • - rozpoznawanie odgłosów z otoczenia – wszelkich możliwych słyszanych w danej chwili;
  • - rozpoznawanie odgłosów wywołanych celowo przez prowadzącego (po uprzednim zapoznaniu się z nimi);
  • - rozpoznawanie głosów zwierząt, pojazdów lub sprzętów gospodarstwa domowego nagranych na płycie;
  • - zabawa "Kto zawołał?" – rozpoznawanie głosu wołającej osoby;
  • - zabawa w odnajdywanie ukrytego grającego przedmiotu;
  • - wyodrębnianie wyrazów w zdaniu – ilość wyrazów można zaznaczać ilością odkładanych przedmiotów, np. klocków;
  • - liczenie sylab w wyrazach;
  • - rozpoznawanie początkowej lub końcowej głoski w wyrazach;
  • - wyodrębnianie danej, umówionej sylaby z ciągu różnych sylab wypowiadanych przez prowadzącego (da ma wa za ka da ga ta dama wa za ka ga ta);
  • - wyodrębnianie wyrazu rozpoczynającego się daną, umówioną głoską z ciągu różnych wyrazów
  • - wypowiadanych przez prowadzącego;
  • - zabawa w szukanie rymów do danego wyrazu.

Ćwiczenia oddechowo – fonacyjne

  • - zabawy z samogłoskami, np.: powolny głęboki wdech – ręce unoszą się w górę, powolny długi wydech wraz z fonacją aaaaaaaaaa.... lub oooooooo.... lub uuuuuuuu...
  • – ręce opadają na dół ("syrena alarmowa"), to samo, tylko zamiast ruchu rąk, jednoczesne z wydechem i fonacją rysowanie ślimaczków, wężyków lub dowolnych obrazków;
  • - zabawy ze spółgłoskami, np.: naśladowanie odgłosów otoczenia
  • – szumiący wiatr: szszszszsz..., szeleszczące liście: sz, sz, sz, sz, syczący wąż: sssssssss....., wypuszczająca parę lokomotywa: f, f, f, f, fffffffffffff....., jadąca lokomotywa: cz, cz, cz, cz, bzyczenie osy: zzzzzzzzzz...., piłowanie drewna: ż, ż, ż, ż;
  • - wymawianie na wydechu ja najdłużej dowolnej samogłoski;
  • - zawody – kto wymieni więcej na jednym wydechu – np.: imion, kolorów, zwierząt, kolejnych liczb itp.;
  • - śpiewanie prostych znanych piosenek lub improwizowanie własnych.